СУМАНАК/СУМАЛАК/СУМАНАКПАЗӢ/СУМАЛАКПАЗӢ/. Яке аз анъаноти қадима ва суннати деринаи мардуми тоҷик дар таҷлили иди Наврӯз тайёр намудани таоми алафии баҳорӣ Сумалак ё Суманак мебошад. Суманак аз дигар таомҳо комилан фарқ дорад. Он як навъ таоми серғизои хушхӯр аст. Маҳсулоти суманакро аслан аз гандуми сабзида тайёр намудан лозим аст.

СӮЗАНӢ/ СӮЗАНДӮЗӢ – нигораи серранг ё сиёҳу сафеди росткунҷаи девории матоъӣ мебошад. Сӯзанӣ – маъмултарин ҷиҳози гулдӯзишудаи рӯзгори тоҷикон аст, ки тақрибан дар ҳар хонавода мавҷуд мебошад. Он аз ҷиҳати шаклу андоза (2х3, 3х4, 4х5 ва беш аз ин) гуногун мешавад.

Дараи Варзоб, ин зеботарин минтақаи куҳҳӣ буда аз Душанбе то он ҷо 10 – 15 дақиқаина роҳ аст. Ҷои тамошобоби ин дара – шаршараи Ғузғар ва дарёи Сиёма мебошад. Дар ин ҷо манзараҳои ҷолиб ва истироҳатгоҳо вуҷуд доранд, ки барои истироҳат хеле қулай аст.

НОНПАЗӢ – ҳунари пухтани нон, ғизои асосии мардуми тоҷик, ки аз орди гандум тайёр карда мешавад. Дар фарҳанги тоҷикон нонҳои гуногун пухта мешаванд. Гуфтан мумкин аст, ки ҳар як тӯю маърака нони хосаи худро дорад: нони хонагӣ, фатир, фатири варақӣ, кулчаи равғанӣ, фатири боҷазза, фатири ширмол, қотурма, чаппотӣ, гирдача, кулчача, нони обӣ, гиҷда, зағора ва ғайра.